Contents
In line with its mission, the Editorial Board of MedTvoiLokony makes every effort to provide reliable medical content supported by the latest scientific knowledge. The additional flag “Checked Content” indicates that the article has been reviewed by or written directly by a physician. This two-step verification: a medical journalist and a doctor allows us to provide the highest quality content in line with current medical knowledge.
Our commitment in this area has been appreciated, among others, by by the Association of Journalists for Health, which awarded the Editorial Board of MedTvoiLokony with the honorary title of the Great Educator.
Orkisz jest zbożem, które po okresie zapomnienia, znów zaczyna gościć w świadomości ludzi jako produkt wysoce wartościowy. Ze względu na swoje walory zdrowotne, coraz częściej zaczynamy po niego sięgać. Orkisz posiada dużą zawartość białka, w porównaniu ze zwykłą pszenicą orkiszową. Jakie wartości zdrowotne posiada orkisz?
Orkisz — charakterystyka
Orkisz jest rodzajem zboża pszenicznego. Uprawa jego była znana już w starożytności, a następnie na długi czas zapomniana, dlatego uchodzi za najzdrowszą odmianę pszenicy, gdyż nie podlegała modyfikacjom. Niegdyś główny posiłek gladiatorów, gdyż na długie godziny dawał sytość i energię, obecnie zdrowy ekologiczny składnik pożywienia.
Orkisz był uprawiany do XX wieku. Od tego czasu zaczął być stopniowo wypierany przez pszenicę zwyczajną, która była łatwiejsza w uprawie i dawała większe plony. W latach 70. XX wieku praktycznie nie uprawiano już orkiszu, a zastąpiła go ulepszana pszenica zwyczajna. Do łask powrócił dopiero pod koniec lat 80 XX wieku.
Orkisz jest bardzo bogaty we właściwości odżywcze, w porównaniu z innymi zbożami najwartościowszy i najzdrowszy. Orkiszem zachwycają się szczególnie wielbiciele zdrowej i ekologicznej żywności, gdyż znają prawdziwe wartości zdrowotne tego zboża. Orkisz jest zbożem, którego nie poddano modyfikacjom genetycznym, nie ingerowano w jego strukturę. Stąd duże zainteresowanie tym ziarnem ze strony zwolenników zdrowego stylu życia i tzw. czystej żywności.
we recommend: Healthy food – advantages, taste. Healthy food for children
Orkisz — produkty z orkiszu
Orkisz ma ogromne zastosowanie, a z jego ziaren wytwarza się wiele różnych produktów, wśród których wymienić można: kasze, mąkę, pieczywo, otręby, płatki, syrop czy też kawę. Prawdopodobnie jest to spowodowane nie tylko różnymi zdrowotnymi właściwościami samego orkiszu, ale również jego charakterystycznemu lekko słodkawemu smakowi z nutką orzecha.
Do najpopularniejszych produktów zaliczyć można oczywiście chleb oraz bułki, które dostępne są we wszystkich dobrych piekarniach. Równie popularne co pieczywo, są płatki orkiszowe, które odnalazły swe zastosowanie w kuchni, zarówno w postaci surowej, jak i ugotowanej.
Z powodzeniem można je wykorzystać, jako zdrową propozycję na śniadanie. W tym celu wystarczy, że dodamy do płatków orkiszowych trochę jogurtu wraz z naszymi ulubionymi owocami, dzięki czemu bez problemu zastąpimy nimi pełne cukru musli. Warto tutaj również wspomnieć, że płatki orkiszowe można wykorzystać do wykonania maseczki na twarz.
Płatki orkiszowe kupisz na Medonet Market. Proponujemy np. Płatki orkiszowe Pro Natura 400g. Spróbuj też Chrupek orkiszowych, które świetnie sprawdzają się w roli przekąski. Możesz również sięgnąć po orkisz ekspandowany Pro Natura, makaron orkiszowy jasny lub makaron orkiszowy razowy.
Do kolejnych produktów, cieszących się nie mniejszą popularnością jest mąka orkiszowa. Mąka ta swoje zastosowanie przy produkcji do chleba, wypieku spodów do tart, oraz przepysznych babeczek tzw. muffinów. Warto nadmienić, że mąkę orkiszową możemy dostać w dwóch wersjach: jasnej oraz pełnoziarnistej. Z tej samej mąki zakupić możemy chrupki, makarony, jak również krakersy. Mąkę orkiszową Luksusową typ 550 oraz mąkę orkiszową razową znajdziesz na Medonet Market.
Następnym z produktów jest kasza orkiszowa, zawierająca w sobie, dużo błonnika oraz białka, dzięki czemu sprawdzi się jako dodatek do głównego dania. Warto byśmy wcześniej ją przepłukali, co pozbawi ją zanieczyszczeń. Następnie powinniśmy gotować jedną szklankę kaszy w trzech szklankach wody na wolnym ogniu do całkowitego wchłonięcia się płynu.
Oprócz tego w sklepach zakupić możemy też kawę orkiszową, która jest interesującą alternatywą dla tradycyjnych kaw zbożowych. Kawa orkiszowa dostępna jest w postaci ziarnistej, mielonej i rozpuszczalnej. Można ją przygotować na ciepło lub na zimno. Aby przygotować kawę orkiszową, wystarczy zalać łyżeczkę kawy ciepłą wodą, a następnie dodać mleko, miód lub np. cynamon, a dzięki dodaniu do niej lodów waniliowych, możemy otrzymać przepyszną mrożoną kawę orkiszową.
Kawę orkiszową znajdziesz również w specjalnym Zestawie na zdrowy żołądek dostępnym na Medonet Market w atrakcyjnej cenie.
Check it out: «Zdrowe» produkty, które w rzeczywistości ci szkodzą
Orkisz a zdrowie
Należy pamiętać, że orkisz, który stosowany jest w celach leczniczych, nie może zawierać w swoim składzie domieszek innych zbóż czy ziaren. Tak samo zresztą ważny jest sposób jego przygotowywania. Po pierwsze powinniśmy unikać naczyń aluminiowych, z tworzyw sztucznych, uszkodzoną emalią czy teflonem.
Po drugie powinniśmy unikać używania kuchenek mikrofalowych. Zdanie specjalistów, nie powinniśmy odcedzać ugotowanych potraw, bo w taki sposób pozbywamy się z nich cennych składników. Dodatkowo, warto wspomnieć, że orkisz ma nie tylko ogromne właściwości zdrowotne, ale ma również duże walory smakowe.
Orkisz a gluten
It’s good to know that orkisz podobnie jak pszenica zawiera w sobie gluten, to też jest niewskazany dla osób chorujących na celiakię oraz z nietolerancją glutenu. Co ciekawe jak dowodzą specjaliści zajmujący się medycyną holistyczną oraz naturopatią, gluten z orkiszu nie wywołuje skutków negatywnych, jak również nie wpływa na pogorszenie się samopoczucia osób chorych.
Uważa się, że wpływ orkiszu jest różny w zależności od danej osoby i ma to związek z poziomem nietolerancji glutenu przez daną osobę.
- Elimination diet, i.e. who should and who needs to go gluten-free
Orkisz — wartości odżywcze
Orkisz to zboże niezwykle bogate w składniki odżywcze. 100 g produktu zapewni nawet 21% dziennego zapotrzebowania człowieka na białko i aż 30% na błonnik. Zawarty w orkiszu gluten rzadziej uczula niż zwykła pszenica i mogą go spożywać nawet osoby nietolerujące glutenu.
Orkisz posiada szeroki skład witamin i cennych minerałów takich jak: witamina A, witaminy z grupy B (witamina B1, B2, B3, B5, B6 i B9), witamina E i K oraz błonnik, cukry, skrobie, sterole, minerały-cynk, fosfor, magnez, mangan, miedź, potas, selen, sód, wapń i żelazo. W 194 g orkiszu zawiera się 246 kcal, cenne węglowodany.
Spelled is characterized by a higher protein content than wheat and an extremely nutritious aleurone layer in the grains. The composition of amino acids is different from that of wheat proteins, spelled contains a lot of lysine and methionine (essential amino acids provided with the diet and not produced by humans), which wheat is lacking.
Zawartość makroskładników odżywczych w orkiszu
- Skrobia [% suchej masy SM] 62
- Cukry [% SM] 2,2
- Węglowodany [% SM] 66,1
- Błonnik ogółem [% SM] 10,9
- Błonnik rozpuszczalny [% SM] 9,3
- Błonnik nierozpuszczalny [% SM] 1,7
- Białko [% SM] 15,6
- Proporcja gliadyn do glutenin 3,5:1
- Tłuszcz [% SM] 2,5
- Sterole [μg/g SM] 527-963
Zawartość witamin i składników mineralnych w orkiszu
- Wapń [mg/100 g] 27
- Żelazo [mg/100 g] 4,44
- Magnez [mg/100 g] 136
- Fosfor [mg/100 g] 401
- Potas [mg/100 g] 388
- Sód [mg/100 g] 8
- Cynk [mg/100 g] 3,28
- Witamina B1 (tiamina) [mg/100 g] 0,364
- Witamina B2 (ryboflawina) [mg/100 g] 0,113
- Witamina B3 (niacyna) [mg/100 g] 6,843
- Witamina B6 (pirydoksyna) [mg/100 g] 0,230
- Kwas foliowy [μg/100 g] 45
- Witamina A [IU] 10
- Witamina E [mg/100 g] 0,79
- Witamina K [μg/100 g] 3,6
Also read: Whole Grain Rescue
Orkisz — właściwości zdrowotne
Orkisz ma niezwykle dobroczynny wpływ na nasz organizm, poprzez dużą zawartość cennych składników odżywczych i witamin. Wiele z tych pozytywnych dla zdrowia skutków wynikających ze spożywania orkiszu jest związana z obecnością w nim błonnika, zwłaszcza frakcji rozpuszczalnej. Podobne korzyści mogą wynikać z jedzenia pełnego ziarna innych zbóż.
To, co wyróżnia orkisz to zawarty w nim rodanid, czyli związek, który działa jak naturalny antybiotyk, a który znajduje się również w naszej krwi, mleku kobiet karmiących piersią oraz ślinie. Rodanid wykazuje działanie stymulujące na układ odpornościowy, zapewnia dziecku, które jest karmione piersią ochronę przed infekcjami. Dodatkowo wpływa na produkcję krwi, a także na odpowiedni wzrost i rozwój młodego organizmu.
Orkisz niesie korzyści dla zdrowia w postaci:
- przyspiesza przemianę materii;
- pomaga obniżyć poziom cholesterol, dzięki wysokiej zawartości błonnika rozpuszczalnego oraz niacyny, które to ponadto są w stanie hamować działanie wolnych rodników z utlenionego cholesterolu;
- łagodzi dolegliwości ze strony układu pokarmowego- zapobiega zaparciom i jest pomocny przy nadmiernych wzdęciach;
- wspiera diety redukcyjne i jadłospis diabetyków;
- zapobiega powstawaniu kamieni żółciowych;
- stymuluje działanie układu odpornościowego, działając jak naturalny antybiotyk poprzez zawartość w swym składzie Rodanie, pełniących taką funkcję w organizmie oraz przez tiaminę w przypadku zapalenia czy przewlekłego stresu, oraz wyciszanie negatywnych skutków tych stanów;
- zmniejszanie ryzyka nowotworu jelita grubego, dzięki zredukowaniu czasu kontaktu mas kałowych z jelitem oraz czasu przenikania toksyn do jego komórek;
- zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych;
- reguluje rytmu wypróżnień dzięki obecności błonnika dzięki któremu z kolei zwiększona zostaje objętość stolca;
- zmniejsza ryzyka miażdżycy;
- poprawia krążenia krwi i zmniejszenie ryzyka anemii za sprawą wysokiej zawartości żelaza i miedzi oraz dzięki wysokiej zawartości żelaza oraz miedzi, czyli pierwiastków uczestniczących w wytwarzaniu czerwonych krwinek. Im większa jest liczba czerwonych ciałek krwi, tym samym lepsze jest dotlenienie komórek oraz tkanek, przyspieszenie metabolizmu, jak również wzrost poziomu energii, i ogólne lepsze samopoczucie;
- wpływa na układ hormonalny dzięki niacynie, która jest niezbędna do jego funkcjonowania, a w szczególności do wytworzenia się hormonów płciowych;
- kontroluje poziomu cukru we krwi i masy ciała dzięki dużej zawartości błonnika, który spowalnia wchłanianie cukru do krwiobiegu i wydłuża uczucie sytości po posiłku.
The content of the medTvoiLokony website is intended to improve, not replace, the contact between the Website User and their doctor. The website is intended for informational and educational purposes only. Before following the specialist knowledge, in particular medical advice, contained on our Website, you must consult a doctor. The Administrator does not bear any consequences resulting from the use of information contained on the Website.