Etiol.: Związek z nowotworami i stanami przednowotworowymi zaobserwowano w przypadku HPV 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68, 73, -82 i prawdopodobnie również 26 i 53.
Klin.: Onkogenne typy ludzkich wirusów brodawczaka są główną przyczyną występowania zmian dysplastycznych (śródnabłonkowej neoplazji) dotyczących szyjki macicy (cervical intraepitelial neoplasia – CIN), sromu (vulvar intraepitelial neoplasia – VIN), prącia (penile intraepitelial neoplasia – PIN) i odbytu (anal intraepitelial neoplasia – AIN) oraz raków powyższych okolic. Neoplazja śródnabłonkowa jest pojęciem histopatologicznym. Klinicznie wśród zmian wywoływanych przez HPV „wysokiego ryzyka” można wyróżnić bowenoid papulosis, chorobę Bowena w okolicy narządów płciowych i erytroplazję Queyrata oraz zmiany sugerujące występowanie inwazyjnego raka kolczystokomórkowego.
Profil.: Dostępna jest szczepionka profilaktyczna zawierająca cząsteczki wirusopodobne (VLP) zbudowane z rekombinowanych białek kapsydu L1 HPV 6, 11, 16 i 18. Udowodniono jej 100% skuteczność w zapobieganiu stanom przednowotworowym i nowotworom powodowanym przez HPV 16 i 18 oraz 99% skuteczność w zapobieganiu kłykcinom kończystym. Na zasadzie reakcji krzyżowej szczepionka chroni częściowo również przed zakażeniem innymi, rzadziej występującymi genitalnymi typami HPV. Szczepionka jest zalecana szczególnie u nastolatków i młodych, aktywnych seksualnie osób. Nie leczy osób z objawami zakażenia HPV, ale przebyte zakażenie HPV nie jest przeciwwskazaniem do jej zastosowania.
Lit.: [1] WHO. Initiative for Vaccine Research (IVR): Viral Cancers. Human papillomavirus 2006, 4. [2] Villiers E.M., Fauquet C., Broker T.R. i wsp.: Classification of papillomaviruses. Virology 2004, 324(1); 17-27.
Źródło: A. Kaszuba, Z. Adamski: „Leksykon dermatologiczny”; Wydanie I, Wydawnictwo Czelej