Contents
- Palce pałeczkowate a choroby płuc
- Palce pałeczkowate a choroby układu krążenia
- Palce pałeczkowate a przewlekła choroba wątroby
- Palce pałeczkowate a przewlekłe schorzenia przewodu pokarmowego
- Palce pałeczkowate a choroby metaboliczne
- Palce pałeczkowate a stosowanie leków
- Palce pałeczkowate a urazy
- Palce pałeczkowate – diagnostyka
- Palce pałeczkowate – leczenie
- Palce pałeczkowate – profilaktyka
Palce pałeczkowate, zwykle dotyczące palców rąk, rzadziej stóp, charakteryzują się specyficznymi zmianami wokół i pod palcami i paznokciami, które są spowodowane różnymi chorobami. Najczęstszą przyczyną palców pałeczkowatych jest nowotwór płuc, ale zaburzenie to może również wynikać z rozwoju marskości wątroby, mukowiscydozy lub tętniaka aorty. Dlatego też osoba doświadczająca palców pałeczkowatych powinna jak najszybciej udać się do lekarza, aby zbadać przyczynę i potencjalnie jak najszybciej ją wyleczyć.
- Przyczyną tworzenia się palców pałeczkowatych najczęściej jest niedotlenienie
- Takie zmiany na palcach mogą być objawem raka płuc, ale nie tylko
- Palce pałeczkowate pojawiają się u pacjentów z chorobami krążenia, problemami z wątrobą czy metabolicznymi
- To objaw, którego nie wolno zignorować
- You can find more such stories on the TvoiLokony home page
Place pałeczkowate to stan zapalny tkanek miękkich na końcach palców, co może zmienić kształt palca i paznokcia u rąk i nóg. Stopniowo dochodzi do prostowania naturalnych zagłębień, w których palce stykają się z macierzą paznokcia i tworzą zauważalne wypukłe zagłębienie i przeprost w końcowym stawie palca. Z czasem paznokcie stają się błyszczące, a na otaczającej skórze mogą pojawić się długie pionowe ślady. Zapalenie na opuszkach palców sprawia, że są one ciepłe i wydają się powiększone i czerwone
Palce pałeczkowate mogą także sprawić, że paznokcie będą zdawały się unosić. Wynika to z faktu, że macierze paznokci są luźno przymocowane, gdy korzeń płytki paznokcia jest odpychany od kości. Co więcej, macierz może się poruszać, gdy wywierany jest na nią nacisk. Warto dodać, że rozwój palców pałeczkowatych zazwyczaj zaczyna się od kciuków i palców wskazujących, a dopiero potem przechodzi na inne palce. Zwykle zaburzenie to obejmuje palce obu dłoni, rzadziej palców stóp i nie wywołuje bólu.
Palce pałeczkowate mogą być powodowane wieloma czynnikami (często tymi, które zakłócają wymianę tlenu). Niedotlenienie (niski poziom tlenu we krwi i tkankach) bowiem stymuluje wzrost gęstości naczyń włosowatych. Wynika to ze zwiększenia uwalniania płytkopochodnego czynnika wzrostu (PDGF; od ang. platelet-derived growth factor) oraz czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF; z ang. vascular endothelial growth factor) dzięki działaniu megakariocytów. Wszystko to powoduje zmiany w tkankach.
Trwają również badania dotyczące powiązania palców pałeczkowatych z białkami sygnałowymi. Nie wiadomo jednak, jak te białka przyczyniają się do rozwoju choroby.
Palce pałeczkowate dotyczą głównie palców dłoni, rzadziej palców stóp. Zazwyczaj choroba dotyka obu dłoni lub obu stóp.
W przypadku pierwotnej postaci palców pałeczkowatych, palce mogą wydawać się naturalnie duże, wybrzuszone i zaokrąglone. Chorobę będzie można już zauważyć w okresie dzieciństwa i nie zmieni się zbytnio z biegiem czasu. Jeśli chory ma pierwotną postać palców pałeczkowatych, to inni członkowie jego rodzinny również będą mieć objawy choroby.
Z kolei postać wtórna palców pałeczkowatych rozwija się stopniowo, zmieniając wygląd palców. O postaci wtórnej palców pałeczkowatych świadczą także inne objawy, w tym:
- zmiękczenie paznokci;
- macierz paznokci staje się gąbczasta;
- paznokcie, wydają się unosić, zamiast mocno przylegać do palców;
- zniknięcie kąta między paznokciami a skórkami;
- powiększenie lub wybrzuszenie dystalnej części palca (miejsce, w którym palec styka się z paznokciem);
- ciepła, czerwona macierz paznokcia;
- paznokcie wyginają się w dół i przypominają spód okrągłej części łyżki;
W końcu paznokieć i skóra wokół paznokcia mogą się błyszczeć, a paznokieć może się pofałdować.
Zwykle palce pałeczkowate są objawem jakiejś choroby. Większość przyczyn jest nabyta (rozwija się po urodzeniu). Przyczyny klasyfikuje się jako: stany zakaźne, stany zapalne, nowotwory i choroby naczyniowe. Czasem palce pałeczkowate rozwijają się z powodu mutacji genetycznych.
Palce pałeczkowate a choroby płuc
Schorzenia zmniejszające czynność płuc, mogą przyczynić się do zmniejszenia poziom tlenu we krwi i tym samym spowodować wystąpienie palców pałeczkowatych (przyjmuje się, że najczęstszą przyczyną palców pałeczkowatych są nowotwory płuc). Oprócz nowotworów, inne choroby płuc mogące prowadzić do rozwoju palców pałeczkowatych to:
- choroba śródmiąższowa płuc – powoduje stan zapalny w płucach.
- zwłóknienie płuc – tkanka płucna może stać się gruba i sztywna, co utrudnia oddychanie.
- mukowiscydoza – zaburzenie genetyczne, powodujące wytwarzanie za dużej ilości śluzu, który może gromadzić się w drogach oddechowych, jelitach lub innych narządach.
- rozstrzenie oskrzeli – choroba, w której dochodzi do trwałego powiększenia części dróg oddechowych płuc. Objawy zazwyczaj obejmują przewlekły kaszel z produkcją śluzu.
- ropień płuc – bakterie z ust mogą dostać się do płuc. Infekcja może stworzyć kieszeń wypełnioną ropą, a tkanka wokół niej ulegnie zapaleniu.
Wśród objawów choroby płuc wymienia się:
- przewlekły kaszel (obecny 8 tygodni lub dłużej);
- trudności w oddychaniu (np. świszczący oddech lub duszność, które nie ustępują po wysiłku lub występują bez powodu);
- niewyjaśniony ból w klatce piersiowej, który trwa miesiąc lub dłużej (chodzi szczególnie o ból nasilający się podczas wdechu i wydechu);
- nadmierna produkcja śluzu trwająca miesiąc lub dłużej;
- kaszel z krwią.
Palce pałeczkowate a choroby układu krążenia
Place pałeczkowate mogą również świadczyć o chorobie układu krążenia, ponieważ schorzenia te obniżają poziom tlenu we krwi. Schorzenia związane z układem krążenia a mogą powodować rozwój palców pałeczkowatych, obejmują:
- wrodzoną siniczą wadą serca – serce nie rozwija się prawidłowo jeszcze w okresie płodowym. Wada ta zwiększa ryzyko niewydolności serca (serce nie nadąża za potrzebami organizmu). Objawy to niebieskawy odcień skóry, zmęczenie, szmery serca, szybkie oddechy.
- guz nienowotworowy – śluzak przedsionka serca jest łagodnym guzem serca. Może być nieszkodliwy, ale może blokować przepływ krwi. Objawy to problemy z oddychaniem, zawroty głowy lub omdlenia, ból stawów, ból w klatce piersiowej, gorączka lub kaszel.
- podostre bakteryjne zapalenie wsierdzia — poważna infekcja wsierdzia, która może się pogarszać powoli w ciągu tygodni lub miesięcy. Może obniżyć ilość czerwonych krwinek (niedokrwistość) i osłabić naczynia krwionośne w sercu. Objawy to łagodna gorączka, szybsze tętno, nadmierne pocenie się, utrata masy ciała, ból stawów, małe czerwone plamki na skórze lub białkach oczu oraz czerwone smugi pod paznokciami.
Objawy związane z chorobami układu krążenia obejmują:
- dyspnoea;
- przewlekły kaszel lub świszczący oddech, zwłaszcza jeśli towarzyszy mu śluz zabarwiony krwią;
- budzenie się z uczuciem zmęczenia lub niepokoju nawet po dobrze przespanej nocy;
- obrzęk, szczególnie w kostkach, nogach, stopach i brzuchu;
- niewyjaśnione chroniczne wyczerpanie;
- utrata pamięci lub uczucie dezorientacji;
- szybkie kołatanie serca;
- brak apetytu lub nudności;
- dyskomfort w środku klatki piersiowej lub w ramionach, plecach, szyi, szczęce lub brzuchu;
- zimny pot;
- dizziness.
Wykonaj pakiet siedmiu badań kontrolujących pracę serca i funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego — kliknij TUTAJ i dowiedz się więcej
Palce pałeczkowate a przewlekła choroba wątroby
Kolejną chorobą związaną z palcami pałeczkowatymi jest przewlekła choroba wątroby. Wątroba, która nie pracuje prawidłowo, wpływa na rozszerzenie się naczyń krwionośnych, co z kolei zmniejsza zdolność płuc do natleniania krwi. Co więcej, problem ten jest o tyle poważny, że zwykle chory nie zdaje sobie sprawy z chorej wątroby, dopóki ta bardziej się nie rozwinie. Właśnie dlatego tak ważne jest regularne wykonywanie badań — polecamy pakiet «Zdrowa wątroba» od uPacjenta.
Objawy rozwiniętej postaci choroby wątroby obejmują:
- łatwe powstawanie siniaków;
- obrzęk brzucha lub nóg;
- żółtawa skóra i oczy;
- bardzo swędząca skóra;
- problemy z koncentracją, pamięcią, snem i innymi funkcjami psychicznymi;
- insulinooporność lub cukrzyca typu 2.
Palce pałeczkowate a przewlekłe schorzenia przewodu pokarmowego
Płuca do prawidłowej pracy potrzebują energii, pobieranej z pokarmów, które rozkładają się w układzie pokarmowym. Chociaż w przypadku obniżonego poziomu tlenu we krwi jelita nadal mogą normalnie pracować, to część przewlekłych schorzeń przewodu pokarmowego może powodować stan zapalny i dodatkowo obniżać poziom tlenu.
Objawy związane z chorobami przewodu pokarmowego, o których wiadomo, że zmniejszają poziom tlenu w krążeniu, obejmują:
- dry cough;
- pain in the chest;
- chrypka lub ból gardła;
- trouble swallowing;
- uczucie guzka w gardle;
- regurgitacja;
- pieczenie w gardle lub klatce piersiowej;
- zmniejszony apetyt, ból lub skurcze brzucha, wymioty i nudności;
- częste zaparcia lub biegunki;
- niewyjaśniona utrata wagi;
- przewlekłe wzdęcia i gazy;
- niewyjaśnione osłabienie lub gorączka;
- śluz w kale.
Palce pałeczkowate a choroby metaboliczne
Palce pałeczkowate czasem są również powodowane rozwojem chorób autoimmunologicznych (takich jak np. akropachia tarczycowa). Akropacja tarczycy jest związana z chorobą Gravesa-Basedowa i powoduje nieregularny wzrost kości, obrzęk dłoni i stóp, bardzo suchą skórę, komplikacje psychiczne, wyłupiaste oczy oraz obrzęk wokół nosa i ust.
Inną chorobą powodującą rozwój palców pałeczkowatych jest wtórna nadczynność przytarczyc. Oprócz tego może również powodować zmiękczenie kości, bóle i osłabienie mięśni oraz bóle kości.
Palce pałeczkowate a stosowanie leków
Według badań opublikowanych w 2012 r. na łamach czasopisma naukowego «Lung India», nadużywanie środków przeczyszczających i stosowanie leków zwanych interferonem alfa-2a może powodować rozwój palców pałeczkowatych.
Palce pałeczkowate a urazy
Jak wiadomo, palce pałeczkowate powstają z powodu zmniejszenia poziomu tlenu we krwi, co może być także wynikiem uszkodzenia naczyń krwionośnych z powodu urazów lub deformacji.
Objawy takich urazów zwykle obejmują:
- pain;
- bleeding;
- bruises;
- edema;
- zaczerwienienie lub ciepło;
- utrata czucia lub mrowienie, palący ból lub drętwienie;
- widoczne oznaki urazu, takie jak skaleczenia, otwarte rany oraz złamane bądź zdeformowane kości.
Palce pałeczkowate – diagnostyka
W diagnostyce palców pałeczkowatych po pierwsze przeprowadza się badanie fizykalne palców oraz wywiad, w czasie którego pacjent informuje lekarza o objawach (lub ich braku) związanych z chorobą takich jak np. utrata masy ciała, trudności w oddychaniu, zmiany skórne, zmiany pulsu lub zmienione ciśnienie krwi. Pacjent powinien spodziewać się również pytań dotyczących reszty członków rodziny, ponieważ stan ten może wynikać z choroby genetycznej.
Diagnoza palców pałeczkowatych może opierać się także na pewnych kryteriach takich jak:
- badanie kąta Lovibonda – zwykle pomiędzy macierzą paznokcia a naskórkiem występuje ostry kąt, jednak w przypadku palców pałeczkowatych naturalny kąt znika, gdy paznokieć schodzi w dół, a nie w górę.
- stosunek głębokości dystalnej/międzypaliczkowej – Paliczki palca to sekcje między każdym zginanym stawem. Dystalny paliczek, ten, który obejmuje paznokieć, jest zwykle krótszy na głębokość niż sąsiednie paliczki. O palcach pałeczkowatych mówimy wtedy, gdy jest odwrotnie.
- objaw Schamrotha – ostry kąt między macierzą paznokcia a naskórkiem tworzy maleńką dziurkę w kształcie rombu, gdy złoży się dłonie razem, tak aby górna część paznokci była skierowana do siebie. Kiedy ta luka znika, mowa wtedy o objawie Schamrotha.
W diagnostyce palców pałeczkowatych stosuje się również badania obrazowe (np. prześwietlenie klatki piersiowej) mających na celu sprawdzenie stanu płuc i serca. W przypadku niejednoznacznych wyników badań może zostać zlecona tomografia komputerowa w celu wykrycia nieprawidłowych narośli. Oprócz tego w diagnostyce palców pałeczkowatych wykorzystuje się szereg innych badań takich jak badania krwi, gazometria krwi i badania oceniające czynność płuc.
Czasem wymagane będzie także wykonanie biopsji oraz przeprowadzenie eksploracji chirurgicznej w celu zdiagnozowania lub wykluczenia niektórych stanów przewodu pokarmowego, raka, zaburzeń autoimmunologicznych i chorób naczyń krwionośnych.
Palce pałeczkowate – leczenie
Leczenie palców pałeczkowaty jest zależne od przyczyny ich powstawania, a szansa na całkowite wyleczenie jest związana zaawansowaniem choroby oraz tym jak wcześnie dana osoba zwraca się o pomoc do lekarza w celu jej zdiagnozowania i leczenia.
Leczenie stanów, które mogą powodować palce pałeczkowate, obejmuje:
- leki immunologiczne (np. leki biologiczne i immunomodulatory);
- operacja usunięcia nieprawidłowych narośli;
- operacja w celu naprawy uszkodzeń przewodu pokarmowego lub usunięcia niektórych struktur;
- przeszczep wątroby lub płuc;
- terapię tlenową;
- zabiegi stosowane w walce z rakiem;
- uzyskanie wystarczającej ilości witaminy D i wapnia;
- leki przeciwtarczycowe lub regulujące poziom hormonów tarczycy;
- unikanie pokarmów, które mogą wywołać określone schorzenie, takie jak nietolerancja glutenu lub nabiału.
Ogólnie zaleca się dbanie o prawidłową dietę, ponieważ ta wpływa na ogólny dobry stan zdrowia, co z kolei przekłada się zmniejszenie ryzyka wielu schorzeń, które mogą być powodem rozwoju palców pałeczkowatych. Leczenie podstawowej przyczyny palców pałeczkowatych może odwrócić rozwój tej choroby, jednak powodem jest schorzenie przewlekłe lub złośliwe, leczenie często jest długotrwałym procesem.
Zdarza się, zwłaszcza w przypadku postaci wrodzonej palców pałeczkowatych, że koniecznym jest przeprowadzenie operacji korekcyjnej.
Palce pałeczkowate – profilaktyka
W przypadku choroby, jaką są palce pałeczkowate, profilaktyka polega na zapobieganiu schorzeniom, które mogą ją wywołać, czyli:
- unikaniu dymu tytoniowego i ograniczeniu narażenia na toksyny w miejscu pracy, w celu zmniejszenia ryzyka zachorowania na raka płuc;
- zaszczepienie się przeciwko odrze i kokluszowi, szybkie leczenie infekcji płuc i ograniczenie kontakt z dymem tytoniowym i innymi toksynami, w celu zmniejszenia szansy na rozwój rozstrzeni oskrzeli;
W przypadku zdiagnozowania choroby płuc należy postępować zgodnie z zaleconym przez lekarza planem leczenia, który może pomóc w utrzymaniu poziomu tlenu we krwi i zapobieganiu palcom pałeczkowatym.